کاخ گلستان کجاست؟

10/اسفند/1399 مقالات - آثار ملی ایران - تهران - جاذبه های تهران

کاخ گلستان کجاست؟ در محدوده بازار تهران که حالا با یک بلیط می‌توان به داخلش راه پیدا کرد، تاجگذاری‌های زیادی را به خود دیده. احمدشاه، مظفرالدین شاه، رضا شاه و محمدرضا پهلوی در این کاخ تاج پادشاهی را برسر گذاشتند و حالا گلستان که زمانی تنها مختص بزرگان بوده، درهایش به روی ما هم گشوده شده.

کاخ گلستان کجاست؟

در بین همهمه و شلوغی بازار تهران می‌رسیم به کاخ گلستان. کاخ گلستان در میدان ارگ واقع شده و بعد از گشت و گذار در بازار یا قبل از آن می‌شود سری به آن زد.

کاخ گلستان، از جاهای محبوب تهران است و برخلاف موزه‌ها و کاخ‌هایی که مهجورند و به ندرت کسی از آنها دیدن می‌کند، حال خوشی دارد. هرسال در روز اول فروردین فقط ۱۲ هزار نفر از این کاخ دیدن می‌کنند و صف طویل جلویش، حکایت از دیدنی بودن کاخ دارد.

برای دیدن کاخ گلستان می‌توان در ایستگاه مترو ۱۵ خرداد یا امام خمینی از قطار پیاده شد و گردش‌کنان از بین جمعیت و ساختمان‌های قدیمی و درشکه‌ها گذشت و به کاخ رسید. اگر امکان دسترسی به مترو را نداشتیم، می‌توانیم با تاکسی و اتوبوس خودمان را به چهارراه گلوبندک برسانیم و چند دقیقه‌ای را تا کاخ پیاده برویم.

درست است که قدمت کاخ گلستان به دوره شاه طهماسب صفوی برمی‌گردد، ولی بیشتر کاخ‌ها و عمارت‌های داخل آن در دوره قاجار ساخته شده و بزرگان قاجار و بعد از آن پهلوی به آن رفت و آمد می‌کردند.

کاخ گلستان کجاست؟

کاخ گلستان تهران، جز تاجگذاری پادشاهان، حوادث دیگری را هم به خود دیده است. گشایش مجلس یکم و برپایی مجلس موسسان در این مکان اتفاق افتاده و حالا باشکوه و استوار به زمان ما رسیده است.

چرا اسمش گلستان است؟ در کتاب “طهران در عهد ناصری” آمده که به دلیل قرار گرفتن این مجموعه در باغ یا گلستان و وجود باغچه‌ها و خیابان‌‌های دراز با درختان چنار و سرو اسم این مجموعه را گلستان گذاشته‌اند ولی درستی آن هنوز به تایید کسی نرسیده است.

تکیه دولت

تکیه دولت به فرمان ناصرالدین شاه در سال ۱۲۸۴ هجری قمری با هزینه‌ای بالغ بر ۳۰۰ هزار تومان ساخته شد که کار ساخت آن حدود پنج سال طول کشید. این تکیه که در ضلع جنوب شرقی کاخ گلستان و جنوب غرب شمس العماره ساخته شده بود، از نظر معماری با تمام تکیه‌های تهران آن روزگار تفاوت داشت.

برخی محققان، معماری تکیه دولت را برگرفته از آمفی‌تئاترها و تماشاخانه‌های غربی و برخی نیز آن را به تقلید از طرح کاروان‌سراها و تکایا و میدان‌های ایران می‌دانند.

نمای بیرونی تکیه دولت به‌شکل منشوری هشت ضلعی بود که در داخل به‌صورت یک استوانه‌ بود. این تکیه سه ورودی برای آقایان، بانوان و پادشاه داشت.

پس از مشروطه و تحت‌تاثیر فرهنگ غرب و ظهور نمایش‌های جدید در ایران، تکیه دولت رونق و ارزش خود را از دست داد. تکیه مذکور به‌عنوان بزرگ‌ترین نمایش‌خانه کشور محسوب می‌شد که سال‌ها متروکه ماند، تا اینکه در سال ۱۳۲۵ برای ساخت یک شعبه بانک ملی تخریب شد.

معماری کاخ گلستان

کاخ گلستان از یک مجموعه تاریخی تشکیل شده است که شامل چندین کاخ و تالار سلطنتی در یک باغ می‌شود. معماری این مجموعه با معماری ایرانی آغاز شد و سپس مراودات تجاری، سیاسی و فرهنگی با کشورهای اروپایی منجر به تغییر و تحولاتی مبتنی بر معماری نئوکلاسیک اروپا شد. به همین دلیل امروزه شاهد تلفیق سبک معماری ایرانی و اروپایی هستیم که نگاه هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند.

معماری کاخ گلستان

یکی از بهترین نمونه‌های کاشی‌کاری را می‌توانید در کاخ گلستان مشاهده کنید که با مضامین مختلفی همچون اساطیری، شکار و شکارگاه، بزم، عاشقانه، رزم و نبرد، منظره، بناهای تاریخی، پادشاهان، درباریان و کارگزاران حکومتی، مذهبی و... هستند. در این کاشی‌کاری‌ها نیز تاثیر گسترش ارتباط با دنیای غرب و حمایت از هنر مشهود است.

حجم نمایی، سایه روشن کاری و طبیعت‌گرایی که از مشخصه‌های بارز نقاشی غربی به حساب می‌آیند، در کنار شیوه‌های سنتی تصویرسازی ایرانی استفاده شده‌اند.
این تنها نمای بیرونی ساختمان‌های کاخ گلستان نیست که با کاشی‌کاری‌های زیبا باعث حیرت‌تان می‌شود، وقتی وارد این بناها می‌شود، آینه‌کاری‌های چشم‌نواز هوش از سرتان می‌برد؛ به‌خصوص در تالار آینه که تزیینات آن بیش از هفت سال طول کشیده است.

کاخ گلستان

تزیینات طلاکاری روی سنگ هم بخش دیگری از جذابیت شمس العماره و تخت مرمر را تشکیل می‌دهند که در دوران قاجار رواج داشته است. در این تزیینات از ورق فلزی استفاده شده است که مهارت هنرمندان طلاکوب آن روزگار را نشان می‌دهد. استفاده از طلا در تزیینات معماری کاخ گلستان و توجه به دوام آن، ارزش این مجموعه را دو چندان می‌کند.