میدان آزادی تهران یکی از اصلی ترین نماد های این شهر است که به سبب معماری کم نظیر و بسیار زیبایی که دارد هموار مورد توجه بوده و امروزه نیز از این سازه زیبا به عنوان یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری تهران یاد می شود، این مقاله به معرفی میدان آزادی تهران اختصاص دارد و قصد داریم در آن تاریخچه، بخش های مختلف و معماری این سازه زیبا را مورد بررسی قرار دهیم.

تاریخچه میدان آزادی تهران

در سال 1350 هجری شمسی قرار بود که جشن 2500 ساله شاهنشاهی برگزاری شود، به سبب عدم وجود سازه ای نمادین در شهر تهران مسئولان تصمیم به ساخت برج شهیاد گرفتند و در راستای اجرای این تصمیم و همچنین انتخاب طرحی مناسب برای ساخت سازه مورد نظر، در سال 1345 مسابقه ای با عنوان طراحی یک نماد برای ایران بین معماران کشور برگزار شد که در نتیجه این مسابقه کاری از حسین امانت معمار 24 ساله ایرانی به عنوان برترین طرح انتخاب شد.

یکی دیگر از اهدف تأسیس برج آزادی ساخت نمادی برای ایران مدرن و دروازه ای رو به تمدن بزرگ قرن 20 بود که طراحی ارائه شده توسط حسین امانت با تلفیق هنر اسلامی و هنر مدرن شایسته ترین طرح برای ساخت چنین سازه ای به شمار می آمد، به همین جهت این معمار جوان مسئول ساخت برج شهیاد یا همان برج آزادی شد، پس از انتخاب طرح و معمار، عملیات ساخت میدان آزادی تهران در سال 1348 هجری شمسی آغاز و پس از تقریبا 2 سال در تاریخ 24 مهر ماه سال 1350 به پایان رسید.

خوب است بدانید که در ابتدا نام این برج زیبا، شهیاد بود که پس از انقلاب سال 1357 به منظور گرامی داشت فریاد های آزادی خواهانه ملت ایران به آزادی تغییر کرد و امروزه این سازه با شکوه با همین نام در سراسر جهان شناخته می شود.

برج آزادی کجاست؟

برج آزادی از جاهای دیدنی استان تهران در میدان آزادی شهر تهران است. میدان آزادی از غرب به بزرگراه شهید لشگری، از شرق به خیابان آزادی، از جنوب به بزرگراه سعیدی و از شمال به بزرگراه جناح محدود می‌شود.

برج آزادی در نزدیکی یکی از مبادی ورودی و خروجی تهران قرار گرفته است که همه روزه مسافرت‌های درون‌شهری و برون‌شهری بسیاری از طریق آن صورت می‌گیرد. ضلع شمال‌غربی این میدان به ترمینال‌های مسافربری، ایستگاه‌های تاکسی، مینی‌بوس و اتوبوس اختصاص دارد، در ضلع شمال شرقی ساختمان‌هایی با کاربری‌های اداری و تجاری و کیوسک‌های روزنامه فروشی، بلیط‌فروشی و غیره دیده می‌شود، در ضلع جنوب شرقی آن پارک المهدی و در ضلع جنوب غربی سازمان ملی نقشه‌برداری و محدوده فرودگاه مهرآباد قرار دارد.

عبور مرم از جلوی دیواری بتنی با خطوط آبی فیروزه ای

میدان و برج آزادی از معماری و طراحی منحصربه‌فردی برخوردار است و در طراحی آن سعی شده است از المان‌های معماری ایرانی همچون بادگیر، باغ ایرانی، چهار طاقی، کاربندی و انواع کاشی‌کاری استفاده شود. میدان آزادی با مساحت ۵۰ هزار متر مربع، زمینی به‌شکل بیضی دارد که بنای برج در امتداد محور شرق-غرب و در حدود یک‌سوم شرقی آن واقع است. معمار این بنا تلاش داشته است تا گذشته‌ درخشان تاریخ ایران را در این سازه حیرت‌انگیز متبلور کند تا هر کسی که به ایران می‌آید، با دیدن برج آزادی به عمق فرهنگ این سرزمین پی ببرد.

تاریخچه برج آزادی

برج آزادی تهران در طول سال های 1348 الی 1350 ساخته شد، در واقع ایده ساخت این برج در دهه چهل همزمان با دغدغه های توسعه شهری مطرح شد. هدف از ساخت این سازه، یادبودی برای جشن های 2500 ساله شاهانه بود که باید در سال 1350 با حضور مقامات عالی مرتبه کشورهای مختلف دنیا صورت می گرفت، از همین رو مسئولین به این فکر فرو رفتند که برای استقبال از میهمانان و همچنین ماندگاری یک بنای تاریخی و فرهنگی که نماد تهران باشد مسابقه ای را طراحی کنند و از مردم بخواهند که طرح های مورد نظر خود را ارائه دهند.

سرانجام در سال 1345 این اقدام صورت گرفت و طرح های متنوعی به دست داورها رسید که از میان آن ها طرح حسین امانت که دانشجوی رشته معماری در دانشگاه تهران بود، توجه داورها را به خود جلب کرد. بعد از برگزیده شدن این طرح 1 سال بعد محمدرضاشاه به همراه نخست وزیر و شهردار وقت به سه راه مهرآباد رفتند و پروژه را افتتاح کردند تا هرچه زودتر مراحل عملیاتی آن توسط شرکت مپ طی شود.

بخش های مختلف برج آزادی

این برج 4 طبقه دارد که دسترسی به طبقات و بام آن از پله ها یا آسانسور امکان پذیر است. جالب است بدانید که هیچ یک از سقف های طبقات بسته نیستند و با معماری منحصر به فردی به طبقات بالایی مرتبط می شوند.

موزه برج آزادی

در سال 1353 دولت در نظر داشت تا به منظور بزرگداشت روز رفراندوم انقلاب سفید موزه ای را در این برج دایر کند، از همین رو مسئولیت طرح آن را به حسین امانت سپرد. حسین امانت موزه ای مدرن و بسیار زیبا را طراحی کرد که در طول 2 سال مورد بازدید قرار گرفت

ورودی و زیرزمین برج آزادی

در گذشته برای وارد شدن به برج باید از لنگه های سنگی (گرانیتی) به وزن 3.5 تُن عبور می کردند اما هم اکنون ورودی برج با پشت سر گذاشتن تعدادی پله که تا حدود 5 متر پایین تر از سطح زمین امتداد دارد پدیدار می شود که به صورت درب های شیشه ای می باشند. اصلی ترین و مهم ترین قسمت برج طبقه زیرزمین آن است که بخش هایی نظیر دربِ ضلع شمالی، شرقی و جنوبی، تالار آینه، بلیت فروشی، تالار کهن، سالن تشریفات، سالن نمایش، نگهبانی،راهروی فناوری اطلاعات، نگارخانه اقوام، کتابخانه، تالار ایرانشناسی، سالن ایران شناسی و گذرگاه پیشینیان را در خود جای داده است.

سالن ایران شناسی برج آزادی

نخستین بخشی که پس از تهیه بلیت، در طبقه زیرزمین با آن روبرو می شوید ورودیِ سالن ایرانشناسی می باشد. در این سالن یک ماکت از نقشه ایران وجود دارد که استان های مختلف کشورمان به واسطه نورپردازی از هم تفکیک شده اند و توریست ها و گردشگران تور داخلی می توانند در این سالن با فرهنگ استان های مختلف کشور آشنایی پیدا کنند. این سالن به طور تقریبی 1100 متر مربع می باشد که افزون بر نقشه ها و ماکت های پرتعداد، 4 آکواریوم، آبنما و صفحه نمایش هایی نیز در آن وجود دارد.

سالن سینمای برج آزادی

بنیاد رودکی حدود 9 سال قبل یک سالن سینمای سیمولیشنی پیشرفته در این مجموعه افتتاح نمود که در آن حدود 50 صندلی جک دار با قابلیت های بالای حرکتی وجود دارد، ولی به دلایل نامشخص هنوز این سالن که در جوار سالن ایرانشناسی واقع شده مورد استفاده قرار نگرفته است. بعد از عبور از این سالن درب اصلی برج آزادی به روی شما گشوده می شود.

تالار کهن

تالار کهن سومین بخشی است که در زیرزمین دیده می شود؛ این قسمت سالن بزرگی به مساحت 346 متر است که در زیر برج قرار گرفته و 15 ویترین دارد. گردشگران تور تهران می توانند در این تالار با آثار تاریخی و هنری ایران آشنا شوند و در کنار آن ها از عروسک های نمایشی کشورهای دیگر هم بازدید به عمل آورند. خوب است بدانید که تاسیسات مرکزی برج در جناح جنوبی این تالار واقع شده است. در جناح غربی تالار هم فروشگاهی وجود دارد که می توانید در آن اجناسی همچون سنگ های گوناگون، صنایع دستی و سی دی های برج آزادی را خریداری کنید.

تالار آینه

با عبور از تالار کهن به تالار آینه می رسید که فضایی 300 متری و زیبا می باشد و در آن 6 ویترین مشاهده می شود؛ این ویترین ها نمایش دهنده مفاهیمی نظیر: دریای خزر، خلیج فارس، بنای آزادی، ایران زمین، ورزش، شهرسازی، محیط زیست، کشاورزی و غیره می باشد. دلیل نام گذاری این تالار وجود آینه هایی است که در کنار هر یک از ویترین ها قرار دارد تا اشیاء جلوه ای بی همتا پیدا کنند.

سالن تشریفات برج آزادی

سالن تشریفاتی با مساحت تقریبی 200 متر مربع نیز برای میزبانی از میهمانان خاص و جلسات مهم طراحی شده است. این سالن سقفی از جنس بتن سفید دارد که نقش های بسیار زیبایی در آن طراحی شده است.

راهروی فناوری اطلاعات

یکی از جالب ترین بخش های برج آزادی پایگاه دانستنی ها یا راهروی فناوری اطلاعات است که در آن می توانید از ربات های پیشرفته و جذابی بازدید کنید. این راهرو 2 سالن قرینه را شامل می شود که معماری تلفیقی آن ها یکی دیگر از جذابیت های این بخش به مشار می رود.

گردشگران و توریست ها برای رفتن به طبقات بالایی هم می توانند از 286 پله ای که در نظر گرفته شده بالا بروند و هم از طریق 2 آسانسور مجموعه جابجا شوند. البته برای رفتن به بام برج باید از طریق پله ها اقدام نمایید.