پل خواجو اصفهان شاهکار معماری صفویه : پل خواجو یکی از پل های تاریخی شهر اصفهان و یکی از جاذبه های دیدنی اصفهان نیز بوده که در شرق سی و سه پل، بر روی رود زاینده رود واقع شده است. این پل در انتهاى خیابان کمال اسماعیل اصفهانى و انتهاى خیابان خواجو، واقع شده است. طبق گفته باستان شناسان، پل خواجو بر روی پلی که پیش از این وجود داشته و خراب و ویران شده بود، بنا شده است. این پل که در دوره صفویه یکی از زیباترین پل های جهان به شمار می رفت، به دستور شاه عباس دوم، در سال ۱۰۶۰ قمری ساخته شد. طول این پل ۱۳۳متر بوده و عرض آن نیز به ۱۲متر می رسد که همراه با تزئینات و کاشیکاری فراوان، از آثار بسیار ممتاز شهر اصفهان به حساب می آید. اگر مسافر اصفهان هستید و می خواهید تا از این شهر زیبا و تاریخی و پل خواجویش دیدن کنید، باید اطلاعاتی را درباره نکات اساسی و مهم این شهر به دست آورید. برای همین پیشنهاد می کنیم که همراه گلستانی ها تا پایان این مقاله باشید.

تاریخچه پل خواجو اصفهان

پل خواجو از جمله زیباترین بناهای تاریخی ایران در دوره ی حکومت صفویان بر روی رودخانه زاینده رود اصفهان به دستور شاه عباس دوم ساخته شده است. نام های دیگر پل خواجو عبارتند از: پل شاه، بابارکن الدین، حسن آباد، شاهی و شیراز و  در بخش شرقی پل سی و سه پل  که از آثار تاریخی دیگر اصفهان می باشد،بنا شده است.

علت نامگذاری این پل واقع شدن در محله خواجو اصفهان می باشد. همچنین ناگفته نماند که خواجو تحریفی از لغت خواجه می باشد که به دلیل احترام به خواجه های دوران صفوی است. پل خواجو در انتهای خیابان کمال اسماعیل اصفهان بنا شده است. پل خواجو در زمان شاه عباس اول دچار آسیب هایی شد و مخروبه گردید که در آن زمان با نام حسن بیگ شناخته می شد.

طبق تحقیقات به عمل آمده توسط تاریخ شناسان، هدفی که شاه عباس دوم از ساخت این پل در نظر داشته ایجاد اتصال میان محله خواجو با تخت فولاد و راه شیراز بوده است. منتها خانواده شاه و در ساختمانی در میان پل که اقامتگاه موقتی محسوب می شده است، لحظات بی نظیری را داشته اند.

در بخش شرقی و غربی میان پل یک بنا با تزئینات نقاشی می بینیم و این مکانی برای دیدن مسابقات شنا و قایق رانی بوده است که پادشاهان و درباریان در آنجا به نظاره می پرداختند. پل خواجو روی رودخانه زاینده‌رود در شهر اصفهان قرار گرفته است و با سی و سه پل (پل الله وردی خان) حدود ۱۸۰۰ متر فاصله دارد. این پل در انتهای جنوبی چهارباغ خواجو و در انتهای شرقی خیابان کمال الدین اسماعیل اصفهانی خودنمایی می‌کند.

اگر قصد دارید با مترو خود را به پل خواجو برسانید، ایستگاه سی و سه پل نزدیک‌ترین ایستگاه مترو است که می‌توانید مسیر دو کیلومتری تا پل خواجو را پیاده طی کرده یا از تاکسی استفاده کنید.

آدرس پل خواجو: استان اصفهان، شهر اصفهان، پل خواجو

معماری و زیبایی های دیگر پل خواجو اصفهان

در مورد طول و عرض این پل باید عرض کنیم که طول آن 150 و عرضش 14 متر می باشد . اما انچه در گنجینه تاریخی استان اصفهان در مورد اندازه این پل نوشته شده است به طول 132 /5 و عرض آن 12 متر می باشد .این پل دارای ساختمانی خاص و ویژه به نام بیگلر بیگی می باشد که در گذشته به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده بود تا محل اقامت موقتی او و خانواده اش باشد. بیگلر بیگی دارای تزئینات نقاشی زیبایی می باشد که می توان بر روی طاق های آن مشاهده می شود و هنوز هم پا برجا است.

نماد سپاهان بختیاری و محافظ زاینده رود و اصفهان ، دو شیر سنگی است که در گوشه های ضلع شرقی پل خواجو اصفهان بنا شده بودند . و همین معماری بی نظیر و تزئینات کاشیکاری زیبایی که در پل خواجو اصفهان توسط معماران ان زمان کار شده بود سبب شده که این پل نسبت به دیگر پل های زاینده رود معروف تر و مشهور تر باشد. دهانه های پل خواجو به شکل مکعب به صورت منظم و دقیق تراش خورده اند که تعدادشان به 24 دهنه می رسد.

این پل که به هدف سد و بند بر روی زاینده رود ساخته شده بود در بخش میانی خود دارای سد های چوبی بود و پل زیبا و بی نظیر در دوران صفوی به شمار می رفت و حتی از زیبا ترین پل های جهان در زمان خودش بوده است .پل خواجو اصفهان بدین سبب احداث گردیده بود که دو محله دروازه حسن آباد و محله خواجو را به تخت فولاد وصل کند و راه ارتباطی شیراز بود به همین سبب این پل را به نام های پل شیراز و حسن آباد نیز می شناختند. و منظره ی جالب توجه و زیبایی را می توان از بالای پل زمانی که آب زاینده رو بالا می آید شاهد بود.

چرا پل خواجو را به نام های مختلف می خوانند؟

این پل را پل خواجو اصفهان نام گذارده اند زیرا که در نزدیکی محله خواجو قرار گرفته است و بدان علت پل شیراز می خوانندش که در نزدیکی جاده اصفهان به شیراز قرار دارد. بدان سبب پل خواجو اصفهان را با با رکن الدین می گویند که بقعیه بابا رکن الدیم در جاده قدیم شیراز و در تخت فولاد قرار گرفته و یکی از عرفای مشهور دوران می باشد بنابر این پل را به نام او نام گذاری کرده اند.

و پل خواجو را پل تیموری می خواندند زیرا که حسن پاشا داماد تیمور به فرمان تیمور این پل را احداث نمود.وبدان دلیل پل خواجو اصفهان را پل حسن آباد می نامیدند زیرا که در زمان های گذشته محله خواجو با نام حسن آباد نامیده می شد . و علت این که پل را پل شاهی می نامیدند هم به سبب این بود که به سفارش شاه عباس این پل کامل گردید و به این دلیل پل گبر ها شهرت داشت که از روی این پل گبر ها به محله خود رفت و آمد داشته اند.

عجایب پل خواجو

شیرهای سنگی: در دو سوی پل خواجو شیرهای سنگی زیبائی به چشم می‌خورد که اگر در کنار یکی از شیرها بایستید و به چشم شیر مقابل نگاه کنید، چشم آن شیر می‌درخشد. برخی بر این عقیده‌اند که این دو شیر سنگی نمادی از سپاهیان بختیاری هستند که با شجاعت از اصفهان و زاینده‌رود حراست می‌کنند. جالب است بدانید که روی بدن این شیرها، حرفی حکاکی شده که ظاهرا ابتدای اسم حجاران آن‌ها بوده است. علاوه بر این، روی بدن این مجسمه‌ها نمادهایی از ورزش‌های باستانی دیده می‌شود.

قبله نما: در تخت سنگی در سمت شمال پل و در نزدیکی یکی از شیرهای سنگی، قبله‌نمایی وجود دارد که می‌تواند برای گردشگران جذاب باشد.

نمایی از گنبد حرم امام رضا (ع): یکی از بهترین زمان‌ها برای بازدید از پل خواجو، شب است؛ به‌خصوص که حین قدم‌زدن به‌سمت پل با دیدن دهنه‌های پایینی پل، گنبد حرم امام رضا (ع) برایتان تداعی می‌شود.

شمع پل خواجو: این شمع از جذابیت‌های جالب پل خواجو است که اگر در زاویه ۳۰ درجه از سمت شرقی بیرون پل به دهانه‌های پایین پل بنگرید، شاهد آن خواهید بود که در اثر تداخل دهانه‌ها به وجود می‌آید. این شمع‌ مخصوصا در زمان غروب آفتاب بسیار دیدنی و زیبا است.

عقاب تیز چنگال بر فراز زاینده رود: وقتی از بالا به پل خواجو بنگرید، شاهد عقاب تیزچنگالی خواهید بود که در حال پرواز روی رودخانه زاینده رود است. ساختمان شاه نشین (بیگلربیگی) و کنگره‌های طبقات مختلف پل به‌ترتیب سر عقاب و پرهای آن را در ذهن تداعی می‌کنند.

ملات: یکی از ویژگی‌های هوشمندانه پل خواجو به‌کارگیری ملاتی در آن است که هرچه آب بیشتری به آن برسد، مقاوم‌تر می‌شود.

سنگ قبرهای عجیب: تعدادی سنگ قبر قدیمی همراه با تخته سنگ‌های حجاری شده در سال ۱۳۸۸ در اینجا پیدا شد که روی آن‌ها علائم عجیب و غریبی وجود دارد. برخی از این سنگ قبرها در موزه سنگ تخت فولاد نگهداری می‌شوند.